Gezamenlijk lef tonen, gezamenlijk keuzes maken!

Voorzitter,

‘Een sluitende begroting, meerjarig. Geen vuiltje aan de lucht zou je zeggen. Zeker als we het vergelijken met de begroting in andere steden. Sluitend, ja. Maar met reserves die sneller opdrogen dan de was aan de lijn op een zonnige dag. Dat betekent dat we ons huishoudboekje heel goed op orde moeten houden. Misschien iets minder proefballonnen oplaten, iets minder werk laten doen door anderen. Iets minder extern inhuren. Eigenlijk net zoals Schiedammers hun inkomsten en uitgaven moeten bewaken’ (november 2019).

Voorzitter, zo begon ik mijn betoog tijdens de begrotingsbehandeling van vorig jaar.  We zijn nu een jaar verder en bespreken de begroting 2021 van de gemeente Schiedam. Het verschil is dat nu niet alleen de reserves zijn opgedroogd, maar onze begroting niet langer sluitend is. Niet nu en niet in de komende jaren. Waar de provincie ons naar aanleiding van de begroting 2020 een strenge brief stuurde over onze solvabiliteit, weerstandsvermogen en schuldenquotiënt, staan we er nu nog slechter voor en is de volgende strenge brief van de Provincie vast al onderweg.

Een Begrotingsraad anders dan anders, niet vanuit de raadszaal maar thuis van achter de computer. Vanaf half maart houdt COVID-19 ons in zijn greep. De PvdA blijft het college bevragen op de financiële gevolgen hiervan voor de gemeente Schiedam. Als we die niet serieus nemen, bouwen we deze begroting op drijfzand. Elke Schiedammer kan u uitleggen, dat als je niet weet wat je aan het eind van deze maand overhoudt of tekort komt, je geen plannen voor de volgende maand kunt maken.

Natuurlijk wordt een deel van onze problemen veroorzaakt door een overheid die taken overhevelt zonder het benodigde budget, denk aan de WMO en Jeugdzorg. Een overheid die in januari van dit jaar een abonnementstarief WMO invoert, wat een enorme kostenstijging tot gevolg heeft en die niet gecompenseerd wordt. Maar het is te makkelijk om alleen naar de overheid, naar andere te wijzen.

Voorzitter, Schiedam staat voor een enorme opgave. Dat kan alleen wanneer we het samen doen, samen met de Schiedammers. Het college heeft participatie en initiatieven hoog in het vaandel staan. De PvdA krijgt teveel signalen dat dit in de praktijk niet lukt. Met participatie moeten we nog flink oefenen.

Wat betreft initiatieven vanuit de stad, als Schiedam mogen we trots zijn op alle vrijwilligers die zich elke dag inzetten voor onze stad. Wij moeten ze koesteren, ze zijn onbetaalbaar!

Duidelijk werd dat toen de coronacrisis uitbrak, het de vrijwilligers waren die hun mouwen opstroopten en aan de slag gingen en er nog steeds zijn om Schiedammers die het zwaar hebben te ondersteunen. Met een praatje, voedselpakketten en winterjassen. De Buurtvrouw, J&S, Net niet genoeg en Schiedam aan de Slag zijn hier mooie voorbeelden van.

De PvdA vraagt zich af hoe we onze waardering volgende maand laten blijken aan alle vrijwilligers? En hoe zit het met de subsidie die zij ontvangen voor hun activiteiten. Wij wachten de reactie van het college af, afhankelijk daarvan overwegen wij een motie.

Voorzitter, als we de begroting lezen, lijkt het alsof het college een smaakvol kerstmenu organiseert voor alle Schiedammers, maar vergeet dat de overige 363 dagen er ook maaltijden op tafel moet komen. Dit zeg ik niet zomaar.

Voorzitter, collega raadsleden, laat ik beginnen met het kerstmenu, waarin wordt gebouwd voor draagkrachtige nieuwe Schiedammers, een energietransitie wordt doorgevoerd, Jeugdzorg herijkt en experimenten met deelmobiliteit worden gestart.

Maar dan heb je ook nog de dagelijkse realiteit, waar veel Schiedammers iedere dag hun uiterste best doen om alle eindjes aan elkaar te knopen, de wereld waar veel Schiedammers in armoede leven. Dit ondanks werk, of een lang werkzaam leven achter de rug hebbend. Deze groep koopt niks voor het kerstmenu; deze groep heeft steun nodig om überhaupt eten op tafel te zetten!

Het budget van voorzieningen vanuit het armoedebeleid dat ervoor zorgt dat gelijke kansen gerealiseerd worden, zou de klap moeten verzachten voor deze groep. Maar juist nu staat dit budget onder druk. Het college kiest er namelijk voor om te bezuinigen op de tegemoetkoming meerkosten WMO, die bestemd is voor Schiedammers met een laag inkomen. Dit vinden wij als PvdA onwenselijk!

De PvdA vindt dat de bestaande armoederegelingen moeten blijven bestaan. Niemand mag buitengesloten worden, en zeker kinderen niet! Het ontzien van bezuinigingen op deze maatregelen voor kinderen blijft wat ons betreft de komende jaren topprioriteit!

Voorzitter, de PvdA is blij te zien dat het uiteindelijke tekort minder is dan verwacht werd voor de zomervakantie. Maar wij zien een begroting waar met de kaasschaaf overheen is gegaan. Alles een beetje minder, het verhogen van de OZB-belasting en het korten op de tegemoetkoming meerkosten WMO.

Als we kijken naar de organisatiekosten blijft het bij goede intenties. Wij willen dat graag minder vrijblijvend zien. De externe inhuur vinden wij nog steeds te hoog. De PvdA ziet daarom graag de ontwikkeling van een afwegingskader, in de trant van piek/ziek/uniek met als doel de externe inhuur terug te dringen, wat Schiedam geld oplevert.

Wij overwegen hierover een motie in te dienen. Voor wat betreft de huisvesting voor de organisatie horen wij al te lang over plannen maken, stop met plannen maken maar ga het gewoon eens doen!

Verder voorzitter, het aantal Schiedammers dat een beroep doet op Stroomopwaarts stijgt met 85%, zo antwoordt het college op onze vraag. Tot onze verbazing wordt echter geen enkele activiteit genoemd en is er geen enkel budget te vinden in de begroting dat werkgelegenheid stimuleert. Natuurlijk was dat minder relevant in 2018, maar bij een stijging van 85% zouden alarmbellen af moeten gaan. Dit rechtvaardigt wat de PvdA betreft een stevige interventie door het college.

Tot slot voorzitter. De rekening  van de huidige financiële positie kan en mag niet bij de Schiedammer neergelegd worden. De wereld van nu, de Schiedamse werkelijkheid is totaal anders dan bij het opstellen van het collegeakkoord in 2018.

In de begroting zien we dit besef niet duidelijk genoeg. De uitdaging waar we met elkaar voor staan overstijgt partijpolitiek. Wij roepen het college en de raad dan ook op om lef te tonen. Om gezamenlijk keuzes te maken, die recht doen aan onze huidige opgave.

Dit betekent opnieuw goed kijken naar het collegeakkoord en gemaakte afspraken opnieuw tegen het licht houden. Dit betekent kiezen welk onderdeel uit het collegeakkoord  geschrapt kan worden. Kiezen welk onderdeel een jaar ‘on-hold’ gezet kan worden.

De PvdA begrijpt dat dit pijnlijke keuzes zijn. Maar deze keuzes nemen we samen. Samen bouwen we aan een sociaal Schiedam. Want Schiedam en zijn Schiedammers verdienen het!